Οι προτάσεις μου για τους Τίτλους Σπουδών Ανώτατης Εκπαίδευσης

=================================

http://www.kathimerini.gr/
18/03/2008

Τα πτυχία των πολυτεχνείων της χώρας θα αναγράφουν πλέον ότι είναι ισότιμα με ευρωπαϊκά master. Ταυτόχρονα, η πολυτεχνική κοινότητα ζητά από το υπ. Παιδείας να προχωρήσει στην έκδοση του απαιτούμενου προεδρικού διατάγματος για την επίσημη αναγνώριση της ισοτιμίας αυτής. Ειδικότερα, σε συνάντηση που συμμετείχαν οι πρυτανικές αρχές ΕΜΠ και Πολυτεχνείου Κρήτης και οι κοσμήτορες πέντε πολυτεχνικών σχολών, μαζί με τον υφυπουργό ΠΕΧΩΔΕ κ. Θεμιστοκλή Ξανθόπουλο (πρώην πρύτανη ΕΜΠ), τον πρόεδρο του ΤΕΕ κ. Ιωάννη Αλαβάνο κ.ά.
αποφασίστηκε ότι «τα χορηγούμενα διπλώματα από τα Πολυτεχνικά Τμήματα και Σχολές ενιαίου και αδιάσπαστου πενταετούς κύκλου σπουδών της χώρας, μετά από επιτυχή παρακολούθηση μαθημάτων επί 10 εξάμηνα και την εκπόνηση πρωτοτύπου διπλωματικής εργασίας ερευνητικού χαρακτήρα διαρκείας τουλάχιστον ενός εξαμήνου είναι ισότιμα με τα Ευρωπαϊκά Master πενταετούς διάρκειας ή 10 εξαμήνων».

=================================

Με αφορμή τις πάμπολλες συζητήσεις που διαξάγονται τον τελευταίο καιρό σχετικά με τα πτυχία των ιδιωτικών κολλεγίων, των πολυτεχνίων, των μεταπτυχιακών τίτλων, κλπ., καθώς και των παρεπόμενων από αυτά επαγγελματικών δικαιωμάτων και αναγνωρίσεων, καταθέτω παρακάτω τις απόψεις μου (που αρχικά δημοσιοποιήθηκαν στην e-λίστα των μελών της Ένωσης Πληροφορικών Ελλάδας (ΕΠΕ), στις 19/6/2008.

- Για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια (ΚΕΣ, κλπ.), θεωρώ ότι, εφόσον πληρούν τα κριτήρια βάσει ενός ενιαίου συστήματος αξιολόγησης των ΑΕΙ της χώρας, θα πρέπει οι απόφοιτοί τους να θεωρούνται ισότιμοι πτυχιούχοι με αυτούς των δημοσίων πανεπιστημίων. Τα περί απόρριψης της ιδιωτικής ανώτατης εκπαίδευσης (κερδοσκοπικής ή μη) τα θεωρώ υπόθεση ξεπερασμένη και στείρα οπισθοδρόμηση.

- Για το "υποχρεωτικό Master πριν το PhD", που προτάθηκε από ορισμένους κύκλους, θεωρώ ότι δεν είναι σωστή διάταξη. Δεν χρειάζεται κανείς Master για να μπει σε πρόγραμμα PhD. Η εισαγωγή στο πρόγραμμα PhD όμως θα πρέπει να γίνεται με εξετάσεις στο αντικείμενο της ερευνητικής περιοχής (και όχι μόνο), που θα γίνονται από το αντίστοιχο τμήμα. Οι θέσεις υποψηφίων διδακτόρων θα πρέπει να προκηρύσσονται και να είναι ανοιχτές και για υποψήφιους εκτός του τμήματος που τις προκηρύσσει.

- Τα 5ετή πολυτεχνικά τμήματα δεν μπορούν να θεωρηθούν ως "Πτυχίο και Master" (ταυτόχρονα), απλά και μόνο λόγω μεγαλύτερου χρόνου σπουδών. Η 5ετία στους μηχανικούς είναι "παραδοσιακό κατάλοιπο" από τα παλιά ενιαία πολυτεχνικά τμήματα π.χ. Ηλ/γων-Μηχ/γων, που είχαν να καλύψουν τεράστιο γνωστικό πεδίο και αναγκαστικά ήταν 5ετές το πρόγραμμα σπουδών τους. Τώρα που τείνουμε σε μοντέλο "εξειδικεύσεων" και μεταπτυχιακών σπουδών, καλύτερο είναι όλα τα ΑΕΙ να γίνουν 4ετή, συμπεριλαμβανομένων και των Πολυτεχνικών Σχολών, με υποχρεωτική πτυχιακή εργασία στο τελευταίο εξάμηνο.

- Το Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα (στο ίδιο αντικείμενο με αυτό του βασικού πτυχίου) θα πρέπει να περιλαμβάνει 2 ή 3 εξάμηνα μαθημάτων (ερευνητικού επιπέδου) και υποχρεωτική διπλωματική εργασία (1-2 εξαμήνων).

- Για τη λήψη Master, δηλ. μεταπτυχιακού τίτλου στο ίδιο αντικείμενο με το βασικό πτυχίο, θα πρέπει ο υποψήφιος να έχει τουλάχιστον 1 δημοσίευση σε καλό συνέδριο ή περιοδικό διεθνούς κύρους, με το πολύ έναν συν-συγγραφέα.

- Τα "transition Masters" (ή "Μεταπτυχιακά Διπλώματα Ειδίκευσης") (δηλ. τα μεταπτυχιακά προγράμματα για πτυχιούχους με διαφορετικό αντικείμενο βασικού πτυχίου) θα πρέπει να περιλαμβάνουν 4 εξάμηνα μαθημάτων (2-3 εξάμηνα γενικού υπόβαθρου και άλλα 1-2 εξάμηνα μαθημάτων ερευνητικού επιπέδου) συν υποχρεωτική διπλωματική εργασία.

- Το "transition Master" δεν θα πρέπει να απαιτεί δημοσίευση σε συνέδριο/περιοδικό και θα πρέπει να θεωρείται αξιολογικά μεταξύ του Master στην ίδια ειδικότητα και του αντίστοιχου βασικού πτυχίου.

- Για τη λήψη διδακτορικού, θα πρέπει να απαιτείται η παρακολούθηση 2 εξαμήνων μαθημάτων ερευνητικού επιπέδου, (όταν ο υποψήφιος δεν έχει Master στην ίδια περιοχή) και ολοκλήρωση σε τουλάχιστο 4 χρόνια συνολικά, (δηλ. 1 μαθήματα + 3+ έρευνα, ή 4+ έρευνα, αντίστοιχα) και τουλάχιστο 2 papers σε μέσα~καλά διεθνή περιοδικά ή 4-5 μέσα~καλά διεθνή συνέδρια.

Κάποιες διευκρινιστικές παρατηρήσεις στα παραπάνω:

- Δεν είναι καθόλου κακό να έχουμε Μαθηματικούς που να εξειδικεύονται στην Πληροφορική. Η "δια βίου εκπαίδευση και κατάρτιση" είναι κάτι θετικό και πρέπει να το επικροτούμε. Επίσης, χρειαζόμαστε και "δια-τμηματικούς επιστήμονες" (ή "δι-επιστήμονες") (ας μου επιτραπεί ο όρος..). Ανάλογα και Πληροφορικούς με ΜΔΕ σε Βιοτεχνολογία, ή σε Μαθηματικά, ή σε Ιατρική, κλπ. Έτσι συντελείται πρόοδος στις επιστήμες και όχι με την απομόνωση και την περιχαράκωση στο στενό πεδίο γνώσεων της κάθε περιοχής. Επιπλέον, ικανοποιείται και το μεράκι κάποιων που θέλουν να πάρουν επιλεκτικές και εξειδικευμένες γνώσεις σε κάποια περιοχή που τους ενδιαφέρει, π.χ. αρχιτεκτονική υπολογιστών και δικτύων και δεν θέλουν να παρακολουθήσουν ολόκληρη τη βασική ύλη του Computer Science επί 3-4 χρόνια..

- Δεν είμαι ιδιαίτερα σύμφωνος με την ιδέα της επαν-εισαγωγής πτυχιούχων σε άλλα πανεπιστημιακά τμήματα. Κι αυτό, όχι επί της αρχής, αλλά με δεδομένη τη μεγάλη ζήτηση από απόφοιτους λυκείων και την αδυναμία των ΑΕΙ να ανταποκριθούν στη ζήτηση αυτή. Πιστεύω, με άλλα λόγια, ότι προτεραιότητα θα πρέπει να έχουν οι απόφοιτοι Λυκείων και ίσως με μικρή ποσόστωση να μπαίνουν και ήδη πτυχιούχοι. Δεν βλέπω το λόγο γιατί θα πρέπει να παρέχεται δωρεάν η ανώτατη Παιδεία και για το 2ο πτυχίο, ή για το ΜΔΕ. ΑΕΙ, όπως το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο (ΕΑΠ) (δηλ. χωρίς εισαγωγικές εξετάσεις, με δίδακτρα, εξ αποστάσεως, κλπ.) είναι πολύ καλά μοντέλα για παροχή σπουδών "μεταπτυχιακής εξειδίκευσης".

- Σε σχέση με τον διεθνή προσδιοριστικό όρο "conversion" (στο "conversion master", όπως συχνά αποκαλείται διεθνώς το ΜΔΕ), διαφοροποιούμαι προσωπικά και προτιμώ το προσδιοριστικό "transition" γιατί το ρήμα "convert" έχει την έννοια της ισοδύναμης μετατροπής/αλλαγής, ενώ δεν θέλουμε να έχει τέτοιον χαρακτήρα το ΜΔΕ, παρά να δηλώνει μια "μετάβαση" (=transition) σε μια άλλη γνωστική περιοχή.

Τέλος, κοινός παρονομαστής όλων είναι:

Α Ξ Ι Ο Λ Ο Γ Η Σ Η & Α Ξ Ι Ο Κ Ρ Α Τ Ι Κ Η Ε Π Ι Λ Ο Γ Η

(στα ΑΕΙ, στους διδάσκοντες, στους πτυχιούχους για θέσεις στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, κλπ.)

Συμπερασματικά:

Οποιαδήποτε προσπάθεια της Πολιτείας για σαφή (ανα-)προσδιορισμό και (ανα-)θεσμοθέτηση των παραπάνω τίτλων σπουδών Ανώτατης Εκπαίδευσης, θα πρέπει να είναι ανεπηρέαστη από κακά Ευρωπαϊκά παραδείγματα (βλ. "φτωχά" και απαράδεκτα υποβαθμισμένα μεταπτυχιακά προγράμματα) ή από ντόπιες φωνές διεκδίκησης (βλ. "αριθμητική" της ηγεσίας του ΤΕΕ..), αλλά να σκύψει με σοβαρότητα και ευθύνη πάνω στο ζήτημα και να το αντιμετωπίσει με συνέπεια και βαθιά επιστημονική τεκμηρίωση. Διαφορετικά, η οποιαδήποτε προσπάθεια θα είναι πρόχειρη, ανεύθυνη και θα οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια σε στρεβλές καταστάσεις, υποθηκεύοντας για άλλα 30 χρόνια το μέλλον της Ανώτατης μας Εκπαίδευσης και της επαγγελματικής υπόστασης των πτυχιούχων της...